Электронная библиотека
Библиотека .орг.уа
Поиск по сайту
Философия
   Книги по философии
      Зомбарт В.. Буржуа -
Страницы: - 1  - 2  - 3  - 4  - 5  - 6  - 7  - 8  - 9  - 10  - 11  - 12  - 13  - 14  - 15  - 16  -
17  - 18  - 19  - 20  - 21  - 22  - 23  - 24  - 25  - 26  - 27  - 28  - 29  - 30  - 31  - 32  - 33  -
34  - 35  - 36  - 37  - 38  - 39  - 40  - 41  - 42  - 43  - 44  - 45  - 46  - 47  -
двойной бухгалтерии Fra Luca у C.L. Jager, Lucas Pacioli and Stevin. 1876. Относительно Geschichte der Rechnenkunst следует обратиться прежде всего к общим сочинениям по истории математики: Libri. Hist. des sciences mathem. 2 Vol. 1838; N. Cantor. Vorlesungen liber Geschichte der Mathematik. 2 Bde, 1892. F. Unger, Methodik der praktischen Arithmetik. 1888. Bd. 2. О счетности и cчетных книгах, в частности Franz Villicus, Die Geschichte der Rechnenkunast, 1891; Hugo Grosse. Historische Rechnenbucher des XVI und XVII Jahrhunderts. 1901. По Geschichte der Buchfuhrung (кроме уже названной работы) Brambilla J.G. Cristoforo Colombo etc. b. Atti della soc li gure di storia patria. Vol. XIX, 1889; H. Sieve-king, Aus venetianischen Handlungbuchern, Schmolers Jahrbuch. Jahrgang XXV; A. Gherardi, L'antica camera del Comune di Firenze Arch. stor. IV ser. T. 16. В остальном я отсылаю к моему изложению в "Mod. Кар." и к указанным там сочинениям. 176. "Dicea messer Benedetto Alberti... ch'egli stava cosi I ene al mercantante sempre-атег" lemani tincte d'inchiostro... Dimonstrava essere offitio del mercatante et d'ogni mestiere, quale abbia a tramare con qiu persone sempre scrivere ogni cosa, ogni contracto, ogni cosa etnrata et uscita fuori di bottega et cosi spesso tutto rivedere che quasi sempre avese la penna in mano..." (Alberti, Della. fam., 191-192). 177. В. Franklin. L.B. Memoirs 1, 150. 178. Rudolf Schleicher, Das merkantilische Hamburg. 1883. S. 75. 179. Burckhardt, Kult. d. Ren. 13, 78. 180. Masuccio, Nov. 19, (Ed. Settembrini, 1874. P. 220). 181. Источники у Burckhardt в другом месте, с. 167 и след. 182. Ср. еще - Proernio Crescenzi. Dell'agricoltura, 1605. 183. По сообщению севильских Gremios 1701 г.; цитировано у Buckle, Gesch. der Cinlisation, 2.67. 184 Sempere. Monarchie Espagnole, 2. 50; дискурсы Martinez de Mata, писавшего в 1650 (изданы в 1794 г. Canga, 8). a.a.O. 185. Von Bezold. Staat und Gesellschaft (в др. месте с. 45). 186. Ranke, Fursten und Folker von Stideuropa, 13, 1857, S. 444 (ср. еще с. 446 и след., 449,459). 187. Я приведу еще несколько менее известных мест из описаний путешествий XVII в., которые в согласии друг с другом свидетельствуют о полном иссякновении капиталистического духа в Испании того времени. Путешественник в 1669 г.: 11s meprisent tellement le travail, que la plupart des artisans sent etrangers" (Voyages faits en diver" temps par M.M... Amsterdam, 1700. С. 80). Другой между 1693 и 1696 г.: "They think it below the dignity of a Spaniard to labour and provide for the future" (Travels by a gentlemen (by Bromley?) L., 1702, p. 35). Третий в 1679 г.: "11s souffrent plus aisement de la vie que de travailler, disont-ils, comme des mercennaires ce qui n'appartient qu'a des EiclaTes" (D'Au;noy,Relat du Voyage d'Espagne. Lyon, 1693, 2, 369, 70, все у Buckle, 2, 64. 188. См., напр., о Мексике (испанцы: Al.i. Humboldt, Nouvelle Espagne, 4, 21; о Бразилии (португальцы): v. Eschwege; Pluto brasiliensis (1833), 215; ср. 284, 303. 189. "J'ay peur que nous avons les yeux plus grands que le ventre: et plus de curiosite lue nous n'avons de capacite: nous embrassons tout, mais nous n'estreignous que du vent". Montaigne, Essays; Liv. 1. Ch. XXX. 190. "Nos negociants n'ont pas assez de force pour entrer dans des affaires qui ne leur Mnt pas bien connues..." Melanges, Colbert, 119. P. 273; yf. Kaeppelin, La comp. des Indes orientales. (1908). P. 4. [289] 191. См. подробную характеристику у Р. КаерреПп, 1. с., р. 4, II, 16, 130 (и след.). 192. Le negociant patriote, (1770), 13. 193. "Се sont des pares immenses, des jardins delicieux, des eaux vives et jaillissantes dont 1'entretien est tres dispendieux et souvent le proprieta re n'y va pas crois mois dans l'annee; c'est 1'entret en de ces tables servies атес autant de delicatesses que de profusion, ou de somplaisants parasites trouvent des places..." L.c., p. 27. "Nous avons peut-etre un peu trop suivi la voie qui conduit a l'argent, атес le gout dominant de le prodiquer en festins, fetes, spectacles, bijoux, meubles recherches, habit de prix, equipages somptueux, en un mot, tout ce qui tient a une representation frivole, mais eclatante". C. 228. 194. "Pour peu qu'on ait quelque fortune on n'aspire qu a sortir de cette classe des marchands et des gens de metier, sans dignite, sinon sans influence dans l'Etat. Y rester ce serait avouer qu'on est trop pauvre acheter une charge ou trop ignorant pour la remplir. Le mepris du comptoir et de l'atelier est ches nous un mal hereditaire: c'est un des prejuges de l'ancienne societe qui lui a survecu..." Pigeonneau, Hist. du corn 2, 175-176. 195. Ch. Nordmand, La bourgeoisie frafts. au ZVII siecle. 1908. P. 42 (и след.). Я приведу еще некоторые свидетельства из XVII столетия. Интендант d'Herbigny Кольберу о Berrichins (жителях Bourges): "Des qu'un marchand a emasse un peu de bien, il ne songe plus qu'a este eschevin et puis ne veut plus se mesler d'aucun cummerce a Bourges..."* (Boyer. Hist. de 1'industrie et du commerce a Bourges e Levasseur, Hist. 2, 237; Salary, Part. neg., 4. ed. 1697. 2, 183). "Des le moment qu'en France un negociant a acquis de grandes richesses dans le commerce, bien loin que ses enfants suivent cette profession, au contraire ils entrent dans les Charges publiques... au lieu qu'en Hollande les enfants des particuliers negociaux suivent ordinaitement la rpofession et le commerce de leur pere etc."**. 196. Laffemas. Traite du commerce de la vie du loyal marchand. Цитировано у G. Fagniez, L'economie sociale de la France, 1601, sous Henry IV. 1897, 253. 197. "Tous est perdu lorsque la profession lusrative du traitant encore par ses richesses a etre une profession honoree... Un degoSt saisit tous les autrea etats, 1'honneur у perd toute sa consideration, les moyens lents et naturels de se distinguer ne touchent plus et le gouvernement est frappe dans son principe..." 198. "Est stultissimum ac sordidissimum genus, quippe qui rem omnium sordi-dissirnam tracnet, idque sordidissimis ratinnibus, qui cum passim mentiantur, peirent, furentur, fraudent, imponant, tamen omnium primes sese faciunt, propterea quod degetos habeant auro revintos". 199. "Es ist vor alien ein iiberaus stinkende Sect der Kauffleut..." и т.д. 200. Otto Neurath, Zur Anschauung der Antike liber Handel usw. // Jahrbucher f.N.O III Folge, 34, 170. Этот трактат, начатый еще в XXXII томе "Jahrbucher", является чрезвычайно ценным вкладом в историю значения торговли (и иной хозяйственной деятельности) в "общественном мнении" (соотв. в различных группах населения) продолжает свое исследование (чего нельзя было ожидать по его названию) до XVIII столетия включительно. 201. См. мою "Deutsche Volkswirtschaft im XIX Jahrh. 3 Aufl. (1913), 100 (и след.), 118 (и след.). 202. Все цитаты по: Buckle, Gesch. d. Civil, in England, 23. (1868), P. 2, 93. 203. Так гласит заголовок одной главы в помпезной, ошибочной в основной идее, но необычайно поучительной и ценной книге: Schulze-Gaevernitz, Britischer Imperialis-mus und englischer Freihandel, 1906. 204. V. Schlilze-Gaevernitz. a.a.0. 362. 205. См.: поучительные сопоставления Th. Vogelstein, a.a.0., 170 (и след.). 206. "Ne sara pocha richezza a'figl uoli nostri lasc arii che da parte niuna chosa neces-saria alcuna loro manchi, e sara di cierto richezza lasclare a'figliouli tanto de'beni de la fortuna che non s a loro forza dire quella acerbissima et agli ingegni liberali odiosissirna parola, cioe: lo ti pregho". Alberti, Delia fam., 49. [290] 207. "Sono atte le richezze ad ecquistare amista e lodo servendo a chi a bisogno; quossi con le richezze fa ma e auctorita adoperandole in cose amplissime e nobilissime con molta larghezza et magnificentia. Et sono negli ultimi casi e bisogni alla partia le richezze de privati cittadinu, come tutto il di si truova, molto utilissim,'" (L.c., 132). "Troppo annoi sara grandissimo quadagno si noi asseguiremo gratia e lode, per le quali cose solo si cerca vivere in richezza. Non servira l'animo dunque per arrichire, ne constituira el согро in otio e delite, ma usera le richezza solo per non servire..." "Se lla fortuna v-i donna richezze adoperatele incose magnifiche e onestissime" (L.c., 139). 208. " Ne sia chi stimi richezze se non faticose et incommode a chi non sa bene usarle, (et sara non dannossa ogni richezza a chollui el qualenon la sapra bene usare et conserTare) (L.c., 49). 209. The Oeconomy of Human Life, Haushaltungskunst des menschlichen Lebens, 1785. Это сочинение является в основе извлечением из произведений Франклина. "A wise man will desire no more than what he may justly use soberly, distribute cheerfully, and live up on contentedly" (338). 210. Dr. Bergk, Die Kunst reich zu werden. 1838. Это сочинение порождено франклиновским духом: автор сам объявляет, что его намерение состоит в том, чтобы распространять учение Франклина. 211. Dr. Bergk, а.а.О. 212. Alberti, Delia fam., 242 (и в других местах). 213. The Oeconomy of Human Life, 121. 214. G. Smith, Diss, de privilegiis societatis Indiae orientalis. 1786. P. 16; цитировано y Laspeyres, a.a.0., p. 91. 215. С. Laspeyres, a.a.0., p. 87. 216. "Soleva dire messer... Alberto, ото destissimo et faccentissimo che mai vide uomo diligente andare se поп adagio" (Alberti, Delia famiglia, 165). 217. "A Paris on court, on se presse parce qu'on у est oisif; ici (a Lyon) l'on marche posement, parce que on e est occupe"(lust Godard,. L'ouvrier en soie, 1 (1899), 38-39). 218. "How in scarlet coats, cocked hats, and powdered wigs, they strutted up and down the Planistanes, the only bit of pavement then in Glasgow, covering three of four hundred jards of road in front of the Town Hall and the adjoining offices - talking grandly to one another, and nodding haughtily to the humbler folk who came to do them to sage", 394, цитировано у Fox Bourne, Englisch merchants. "Чопорный и внимательный" - два эпитета, которыми Goethe один раз в "Вильгельме Мейстере" характеризует профессиональные особенности делового человека. 219. Die Juden und das Wirtshaftsleben, стр. 132. 220. См. свидетельства в Allgemein. Schatzkammer der Kaufmannschaft", 1741, 3, 148; 4, 677; 3, 1325; 1, 1392. 221. "No respectable house would overdo the things. There was a sort of selfrespect about the articles advertised..." Walter Barrett, The old merchants of New-York City (1863), 22,25. 222. Compi. Engl. Tradesman. 5 ed. 2. 151. 223. Jos. Child, A new discoures of trade. 4 ed., p. 159. 224. "It wold be a greoute decay unto the companye, where-upon the Mr. and Wardens gave the said stranger grete thanks and also XX3s in money towards his charge and so parted..." Clothworkers Court Book Jane 21. 2 Elisabeth у Unwin, nd. organ (1900) II, 7. 225. "Les metiers ont etc longtemps defendus dans le royaume, parce que les has s'y taisaient avec plus de diligence et de finesse et qu'on craignait qu'ils ne detruisissent le tricot qui fait subsister quantite de pauvre gens..." - говорил в 1697 г. интендант Буржа, y Lewasseur. Hist. 2,257. 226. loh. loach. Becher, Narrische Weisheit, 1686. S. 15. 226a. Обе последние цитаты я заимствую у Karl Ergang, Untersuchungen zum Maschinenproblem in der Volksw. Lehre Volks. Abh. Bd. 1, 2. Erg. Heft (1911), 4, 10. 227. "Ces machines, dont l'ubjet est d'abreger l'art, ne sont pas toujours utiles. Si un [291] ouvrage est a un prix mediocre, et qui convienne egalement a celui qui l'achere et а l'оuvriеr qui l'a fait; les machines qui en simplifierolent la manufacture, c'e t-a-dire, qui diminueroient ie nombre des ouvriers seroient pemicieuses; et si fes moulins a cau n'etoient pas partout etablis, je ne les croirois pas aussi'utiles qu'on ie dit; parcequ'ils ont fa t reposer une infinita de bras, qu'ils ont prive bien des gens de l'usage des eaux, et ont fait perdre la fecondite a beaucoup de terres" (Montesquieu. Esprit des Lois, Liv. XXIII, Ch. XV). 228. Postlethwayt, Diet. of Commerce. 22. (1758), 121. 229. WaltherRathenau, Reflexionen, 1908, 81. 230. Ibid. P. 82. 231. Более подробно я разработал эту проблему "объективирования стремления к наживе" в "Archiv fur Soz. Wissenschaft" (Bd. 29, S. 700). 232. A. Carnegie, Selbstbiographie; deutsch "Evangelium des Reichtums" (1905, XXVII). 233. Rep. of the Ind. Comm. (1900), 795. 234. Dr. Strousberg und seine Wirken: Von ihm selbst geshildert (1876), 397. 235. loUes L. Eine wirtschaftliche Persenlichkeit, "Der Tag", 1909, N 215; Volkswir-tschafti. Beilage. 236. U. Rathenau, Reflexionen, 99. 237. John D. Rockfellers, Memorien. Deutsch (1909), XXIV. 238. Ludwig Feuchtwanger, Die ethischen Grundlangen der Nationalokonomie in Schmollers Jahrbuch, 37 (1913), 161. 239. Так, F. Rechfahl в своих статьях о "Кальвинизме и капитализме", содержащих в остальном очень много верного, еженедельнике "Internal" (1909, S. 1293). 240. W. Rathenau, Reflexionen, 92. 241. См. статьи "Aniage", "Disposition", "Instinct" в Handworterbuch der Philosophic топ Dr. Rudolf Eisler (1913) и приведенную мною литературу. Сюда же сравни еще Н. КигеПа, Die Intellektuellen der Gesellschaft, 1913. 242. "Чтобы быть руководителем больших предприятий, мне не хватало также хорошей памяти" (Worner Siemens, Lebenserinnerungen, S. 296). 243. Quare поп, quantum quisque prosit sed quanti quisque sit, ponderandum est, Brutus, 257. 244. Xenophon, Oeconomicus (deutsch von M. Hodermann, 1897); 2, 9, 12. Kapitel. 245. "Etiam sit a veneris amoribus aversus: quibus si se dederit поп aliud quidquam possit cogitare quam illud quod diligit; nam Yitiis eius modi pellectus animus пес praemi-um jucundius quam fructum libidinis пес supplicium gravius quam frustrationern cupiditas existimat" (Columella, De re rustica. Lib. XI, 1.). 246. "Чрезвычайно трудно понять и почти совершенно необъяснимо, каким образом след, образовавшийся в индивидуальной жизни вследствие влияний извне, связи продолжений ганглиевых клеток, мог бы быть перенесен на половые клетки, так что в организме следующего поколения соответствующая связь осуществлялась бы (вполне или отчасти)" (Н.Е. Ziegler, Die Naturwiss. u. die socialdem. Theorie, (18 3), 151). Здесь, без сомнения, не место вдаваться в разбор проблемы наследования приобретенных свойств. Достаточно будет, если автор заявит себя приверженцем антиламаркистской точки зрения. Конечно, и доказательства в тексте действительны лишь в предположении правильности этой (принимаемой здесь без доказательств) точки зрения. Для того, кто все выводит их всего путем одного лишь внешнего воздействия, т.е. для ламаркиста или приверженца теории среды, вообще ведь при разборе вопросов, подобных нашему, не существует, в сущности, никакой биологической проблемы, или проблемы задатков. Для него человек и как отдельная личность, и как народ является манекеном, которого случайная внешняя судьба наряжает любым образом, который душевные состояния получает, как болван надетый на него чепчик. [292] Насколько я могу судить, впрочем, современное состояние биологических исследований относительно проблемы такое: чистые "ламаркисты" находятся в процессе вымирания и спор идет еще только о немногом, или меньшем, или еще меньшем в области внешних возбуждений, унаследование которых считают возмож-вым. Ни один серьезный исследователь, насколько мне известно, ныне больше не оспаривает того, что общая масса душевных состояний основывается на кровной предрасположенности и что эта предрасположенность, а не среда определяет в основе душевную деятельность человека. Из новой литературы я выделю еще работу стоящего на крайнем "левом" крыле (допустимо, пожалуй, употреблять образы из парламентского языка), так как ламаркизм, без сомнения, в той же мере соответствует "либеральному" (или социал-демократическому) мировоззрению, в какой последовательный вейсманизм является естественнонаучным коррелятом "консервативных" воззрений (R. Semon, Der Stand der Frage nach der Vererbung erworbener Elgenschaften. S.A. aus Fortschritte der naturwissenschafti. Forschung, Hrag. von Em. Abderhalden, II. Bd, 1910) и этюд (противоположной ориентации, очень поучительный - W. Bets, Uber Korrelation: Methoden der Korrelationsberechnung und kritischer Bericht uber Korrelationsuntersuchungen aus dem Gebiete der Intelligenz, der Aniagen und lhrerBeeinflussung durch alissere UnstSnde. 3. Beiheft zur Zeitschrift fur angewandte Psychologie und psychologische Sammelforschung, hrsg.Yon Wilh. Stern und Otto Lip-pmann, 1911). 247. В целом проблема наследственности ныне трактуется: у V. Haecker, Allg. V. Lefire, 1911: R. Goldschmid, Einfuhrung in die V. Wissenschaft. 1912; L. Plate, V. Leh-re 1913. S. 247. О (весьма запутанной!) этнографии Шотландии см.: Skene U.F., Celtic Scotland. 3 Vol., 1876-1880; John Mackintosh, History of the civilization in Scotland, 4 Vol., 1892 (главным образом). Vol. 1; Forduns Chron., уже вполне выяснена этнографическая противоположность между Highlander'aMH и Lowlander'aMH (Skene, I.e. 3,15,39). 248. A.W. Wiston-Glynn, Lohn of Lauriston... (1907), 3. Ср. также судьбу Darien-Co (1698-1699) с судьбой английских и голландских торговых компаний. 249. Превосходный обзор скрещения крови испанско-португальского народа дает Н. Schurtz, Die Pyrrherennhalbinsel in Helmolts, Weitgeschichte. Band 4. 250. J. Jung in Helmholts, Weitgeschichte, 4, 364. 251. "Mercatura... sin magna et copiosa, multa undique aportans multisque sine tanitate impertiens, поп est ad modum vituperanda" (Cic., De off. I.e., 42; Otto Neurath, Zur Anschauung der Antike u.s.w. in den Jahrbuchern f. N.O. 32, 577 и след. 252. С. Tonielo, Dei remoti fattori della potenza economica di Firenze (1882) 12 (и спед.), 46. 253. Об этрусках наилучшие данные содержит все еще фундаментальный труд Muller-Deeke. Die Etrusker. 2 Aufl. 2 Bande. Ср.: С. Pauli, Die UrTolker der Apenninhalbinsel в Weitgeschichte. Bd. 4, Об их хозяйственной деятельности, в частности, писал: Н. Genthe, Uber den etruskischen Tauschhandel nach dem Norden, 1874. M.Muller-Deeke, a.a.0.2,325. 255. "Gens itaque ante omnes alias eo magis dedita religionibus, quod excelieret arte colendi eas" (Linus. Vol. 1). 256. Davidsohn, Geschichte топ Florenz, 1. 39. 257. Skene, Celtic Scotland, 1, 145 (и след.), 191 (и след.), 231. 258. 1. Klumber, Der friesische Tuchhandel zur Zeit Karls des Grossen. Leipzig, Diff., 1898. 259. "Their eternal want of pence and their inhability to dispense it" приводит дворян к гибели. "The day had gone by when a following of rudely-armed retainers (вассал) made a great man of a Bell-the-Cator a Tiger Earl. As things went now, what had been a lource of strength was fast becoming a source of weakness. Retainers had to be maintained and their maintenance was a drain on the lord's resources which his extended wants made [293] ever more undesirable... A noble with broad domains and a scanty purse was a stranded leviathan, impotent to put forth his strength in thй new conditions in which he found himself". Г. Hume Brown, Scotland in thй time of Queen Магу, (1904), 182 и след. 259а. Все относящиеся к семейным обстоятельствам Альберти данные я заимствую из труда по источниковедению Luigi Passerini, Gli Alberti di Firence. Genelogia e Documenti 2 Vol. 1869. 260. Из "Nulla fate senza optima ragione" (Alberti, Dйlia famiglia, p. 198). Телесно вы должны жить здорово: "... non mangiare se tu non senti fema: non bere setu non ai sete...", этого требует пищеварение (p. 164). " Prendete questa regola brieve gйnйrale, molto perfecta: ponete diligentia in conoscere quai cosa a voi soglia essere nocita et du quella molto vi guardare: quale vi ogiova eti voi quella seguite" (Ibid.) "Tanto siamo quasi da natura tutti proclivi e inclinati all'utile, che per trarre da altrui, e per conservare a noi, docti credi dйlia natura, sapp.iamo e simulare benivolentia e fugire amicitia quanto ci attaglia" (Ibid., p. 264). "Nessuno уего e si indurato in te, che pochi di una tua diligentia et solleccitidine non Ilow emendi nello rimuti" (Ibid., p. 46). "Ne

Страницы: 1  - 2  - 3  - 4  - 5  - 6  - 7  - 8  - 9  - 10  - 11  - 12  - 13  - 14  - 15  - 16  -
17  - 18  - 19  - 20  - 21  - 22  - 23  - 24  - 25  - 26  - 27  - 28  - 29  - 30  - 31  - 32  - 33  -
34  - 35  - 36  - 37  - 38  - 39  - 40  - 41  - 42  - 43  - 44  - 45  - 46  - 47  -


Все книги на данном сайте, являются собственностью его уважаемых авторов и предназначены исключительно для ознакомительных целей. Просматривая или скачивая книгу, Вы обязуетесь в течении суток удалить ее. Если вы желаете чтоб произведение было удалено пишите админитратору